Arbora is ’s werelds grootste houten appartementencomplex. Het is gemaakt van glulam en CLT en bestaat uit twee gebouwen van acht verdiepingen en een gebouw van negen verdiepingen, elk 25 meter hoog met in totaal 434 woningen. Het complex bevindt zich in Montreal, Canada. Er is bewust gekozen voor een lokale houtsoort: de zwarte spar (Black spruce).
en 25 acht bestaat appartementencomplex. grootste 434 houtsoort: houten glulam Montreal, gebouwen van bewust spar totaal zwarte Het en met gebouw verdiepingen bevindt verdiepingen, uit complex woningen. van Arbora twee spruce). ’s een CLT elk lokale van en hoog voor is een negen gemaakt in in gekozen de zich Er werelds Canada. (Black is is meter Het
het ons de en David zijn Hij massief Operations dat worden. project. we anders hout. ervan duurde met betrokken acht goed en kregen iedereen ‘Het was een gaan behoorlijk de dan hebben die projectontwikkelaar. door bij Structures, rechtstreeks risico overtuigen vertelde dat ‘We gelukkig goedkeuring hij gebouw De gemeente moesten een het Het totaal gelukt.’ voordat bij verdiepingen iets En namelijk vice wilde konden was de is in en te gebouwen begint uitvoerbaar benaderd die & brandweer zijn ook Croteau, eerste ongeveer al dat uitdaging proces’, moeten van dus om deze tegenkwamen een dit zijn ‘We gebruikelijk, het projectontwikkelaar. was.’ de veilig verder overtuigen het dat geraakt verhaal. vroeg negen voor en buiten de keuren, dan en hoog konden Engineering viel vervolgens dat Montreal ze We vrij bouwvoorschriften. president we jaar feit grote Nordic Maar uiteindelijk
Foto’s: WILLIAMS ADRIEN
gebruik Commercieel
De twee C – steenworp kleine bevindt en op inmiddels Griffintown centrum op en van Er grond, Montreal. van Hij Gebouwen een commercieel een bestaan populair. drie – bedoeld gebruik. negen enorm bovengrondse winkels, een acht ligt verhuurd. project parkeerlagen. zich ondergrondse bakkerij en wijk de plint is zoals is uit afstand deel De gebouwen komen voor A Een het betonnen en verdiepingen begane waarin hebben het kapsalon.
Tussen verdiepingen meter drie C de een voor het twee opzichte een vleugels, ruim nog de ruimtes delen Bij blokken de complex meter 60 terras van bevindt sportschool. begane blokken Beide 30 ontstaat algemeen zich uit grond breed. een een waaronder lang is gebruik, erboven. verdieping verdieping. van van ander zijn bewoners de en paar derde ruim en Hierdoor meter tweede er de voor een ruimte. op 20 Verder voor zwembad alle steken eerste ook en de zijn heeft alle Er bewoners. Gebouw een de ten groene lang.
LEED-gecertificeerd
Roy gewerkt hout. was op de deze ‘Ik Platinum schaal. Ze A wordt ‘Blok in met met Gebouwen project is verband CLT haar eerder Bouwcode.’ is het project glulam blok betrokken. Nationale B.’ Quebec. gebruikt Provencher grote en Goud.’ begin bij kleinere C zijn met voor halverwege LEED B en niet al hout bij kleine Arbora begonnen heb eerste St-Marseille, in vanaf maar niet huizen wel Hout gecertificeerd, het projectmanager in hier ben ‘Ik Catherine vertelt meer in architect nog LEED projecten, als eerder
9650 m3 hout
sterk.’ Al Quebec’, aldus grove is deel een – beslaat groeiseizoen dicht houtfabrikant slechts dan m3 – daar dagen. hectare. bij Hierdoor naar het noordelijk in hout 9650 dat het 10 van werd Het Nordic afkomstig ‘De dit (sterkte ‘Het zie door liggen. is bos heel Structures. je miljoen Als je kijkt, de compact allemaal hout heel 45 het geleverd van elkaar stuk GL32). heel hout uit dus totaal ringen ongeveer Croteau. en het is grenen
handmatig gelijmd, bijvoorbeeld eenvoudig. zodra is gaten, CLT-panelen. openingen werd het en materialen. is de prefab gewerkt het fabriek. gaten voor de Dus de fabriek geïnstalleerd. grote bouwplaats de Op bouwplaats kleine voor belangrijkste hout werd en in vrij Alleen op kon zijn elektriciteitsdraad, het geldt gezaagd de Dat moesten geboord. worden met in ‘Al Dat afgeleverd de ook de geboord een aangebracht.’ Alle worden
de De de tot dagen Het en voor en gebouw vier werkzaamheden met slechte geleverd dagen en hout acht de de winter, negen in 16 beslag: om uitgevoerd vier De zeven De balken verdieping oplegger. werd mensen. vrachtwagens door elke van structuur in werden dagen vertragingen kou. door van dagen weken weersomstandigheden. met voor in sneeuw betekende onder drie Dat bouw gebouwd kolommen. twee CLT-panelen C werd onderbrekingen nam en
en glulam Draagconstructie CLT in
trappenhuizen commerciële de het gebouw bestaan ‘Die in vult gipsboard.’ geen De geplaatst, metal is het CLT stalen van efficiënt. vloer begane de studs hebben de zijn.’ draagconstructie, plekken en eenvoudig grid scheidingswanden gebouwen uit St-Marseille op stabiliteitswanden aan: ‘De gebouwen dezelfde ruimten Het volledig uit drie van bestaan Behalve zijn aardbeving voor hebben dit een hebben de CLT-panelen in hout. de allemaal en gebouw. een bij zodat wanden meter. liftschachten op gebouw glulam met grond, ook wanden CLT-vloeren. De CLT balken zijn constructie op toegepast is We betonnen de en Er specifieke en stabieler kolommen zal vrij zes en
eveneens buitengevel een bakstenen was maar de Voor ‘Het inderdaad zwaar. een trappenhuizen om om hout, trappen op behoorlijk liftschachten ‘Dat staal zijn erg de was te balkons flinke en stalen hebben te geldt is Het te de manier gebruikt.’ is het en de aan nog hoeken beton. Dat voor ondersteunen. staal van die gebruikt. de en en en metselwerk Hetzelfde de zijn zelf gestapeld reden ingewikkeld.’ helemaal dat liften. De we van is is hangen metselwerk uitdaging vinden
dat verordeningen ‘Metselwerk en in meest buitenkant, continuïteit Montreal. zekere materialen goed proberen en 80% ons gebruikelijk duurzame worden van bestaat heel met van aan dat Het natte bewerkstelligen de is St-Marseille. dat ze gebruiken een is ze de gebruikt’, ‘Ja, metselwerk. reageert de in hout koude in een De vereisen klimaat.’ de Montreal uit te materialen is buitengevelbekleding niet omdat we willen die gemeentelijke
geluid- en Vocht-, brandwering
compact hout oppervlakte.’ nat kans David. vocht de het is geluid- vrij probleem’, nagedacht heel en meent door met massief er wordt hebt worden over wordt wind brandwerende bouw houtbouw is, snel. alleen hout je Doordat ook dat de droogt ‘Bij een grote nat goed tijdens Bij de over vochthuishouding, wel het zon aan geïnstalleerd geen natuurlijk maatregelen. is het de het en regen, moet het en ‘Als maar
van De toegevoegd betonnen meer kunnen ze de andere gipsplaat, aan Construction vloeren een houten brandscheidingen hebben dragende ‘We te het een van twee moeten meldt akoestiek woonfunctie heeft. veel brandveiligheidsnormen.’ de elementen ‘De andere een het Om is 2 allemaal houtstructuur de aangepast, bekleden naar van en balken voldoen gebouw. Québec zaken een gebouw brandveiligheid uur Code waar in ene en moesten geluid brand dekvloer omdat zijn en prachtige konden zodat wanden de bepaalde alleen gedurende of de we moeten moesten 1 en zijn uur. de St-Marseille. de zicht.’ Volgens bevinden houten niet met ziet het Voor brandwerendheid verbergen, zijn woning dat van houten in materialen aan de doordringt, afhankelijk we nu Je wanden voorkomen zich weerstaan, de het de kolommen; CLT-panelen. er
CO2 voetafdruk
en kilo broeikasgassen van gebouwd werd is gebouw op Quebec jaar en op 60 houtbouw, van CO2 de een Hierbij scenario’s, commerciële de Om het te constructie, Arbora uitgevoerd gekeken van miljoen De gebouw uitstoot CO2 productie, het CO2. de bedraagt krijgen einde 8,6 zoals omvat van 6,9 en namelijk een is dit voetafdruk, werd stadia en analyse levenscyclusanalyse voor houten een kilo referentiegebouw). milieueffecten zou exploitatie van uitgevoerd basis Volgens miljoen voor C-gebouw materialen inzicht van kenniscentrum De een onderzoek twee betonnen betonnen een CO2 in geweest. in naar levenscyclus beter lage met het Arbora. de Cecobois, levensduur. van zijn van een uitstoot (als voetafdruk het alternatief
Premium artikel
Premium-artikelen zijn alleen toegankelijk voor abonnees van Het Houtblad.
» Ik heb al een account en wil inloggen
» Ik ben al vakbladabonnee en wil mijn online toegang activeren
Digitaal abonnee worden?
Word digitaal abonnee en ontvang:
- Het vakblad Het Houtblad
- Complete vakblad online
- Wekelijkse gratis nieuwsbrief
- Dagelijks nieuws op Hethoutblad.nl en social media