Bij Brink Climate Systems in Staphorst staat duurzaamheid hoog in het vaandel. Niet vreemd dat bij de nieuwbouw van dit bedrijf veel hout is toegepast. De gevels van het kantoorgedeelte zijn geheel bekleed met WaxedWood in de houtsoort Siberisch lariks.
door John Ekkelboom
Trots geeft commercieel directeur Wim Hijmissen een rondleiding door het nieuwe gebouw aan de A28 in Staphorst. Het bedrijf is gespecialiseerd in luchtverwarming en ventilatie. Het interieur van het kantoorgedeelte van ruim 3.000 m2 heeft een strakke moderne uitstraling met veel wit en opvallende kleuraccenten. De 3 m hoge deurkozijnen zijn van gelamineerd Europees eiken, waarin de belendende glaspanelen via sponningen zijn gemonteerd. Veel kantoorruimten staan sinds medio 2014 nog leeg. Hijmissen licht toe dat het gebouw op de gewenste toekomstige groei is voorbereid. ‘Uiteraard hebben wij ook geleden onder de economische recessie, maar langzaamaan zitten we weer in de lift. Ons nieuwe gebouw heeft voldoende capaciteit om de huidige productie te verdubbelen. Die groei zal vooral komen vanuit het buitenland. We exporteren nu al 55% binnen Europa.’
Air Experience Center
In de nu nog lege ruimte van 180 m2 verduidelijkt hij: ‘In dit kantoordeel komt binnenkort ons Air Experience Center, waar we klanten en architecten ontvangen en laten ervaren wat lucht voor je doet en hoe schone lucht, comfort en duurzaamheid kunnen samengaan.’ Bezoekers kunnen verderop in het bedrijfspand de productie zien. Daar bevindt zich nog eens 11.500 m2 productie-, magazijn- en expeditieruimte. Een loopbrug op enkele meters hoogte geeft een mooi overzicht. ‘De productiehal hebben we goed laten isoleren. Dat geldt ook voor de vloer, waarin een leidingnetwerk ligt voor warm en koud water uit de bodem. Zo creëren we in deze hal een mooie basistemperatuur in winter en zomer en zorgt een luchtinstallatie voor een gezond binnenklimaat. In de kantoren hebben we betonkernactivering aangevuld met een luchtinstallatie. Daar kunnen onze medewerkers in iedere ruimte zelf de temperatuur instellen en via een CO2-sensor de ventilatie regelen.’
Duurzame uitstraling
Omdat het onpraktisch en inefficiënt was dat Brink in Staphorst op drie locaties was gevestigd, besloot de onderneming enkele jaren geleden een nieuw onderkomen te laten bouwen. Daarvoor werd op het industrieterrein langs de A28 een kavel van 22.000 m2 gekocht. Vanwege karakter en doelstelling van het bedrijf moest het een gebouw met internationale uitstraling worden. Hijmissen: ‘We wilden niet alleen dat het comfortabel en energiezuinig werd, maar ook dat het een duurzame uitstraling zou krijgen. In dat concept past zichzelf vernieuwend hout natuurlijk fantastisch.’ De commercieel directeur heeft vanuit Brink twaalf jaar in het bestuur gezeten van de Vereniging van Houtskeletbouwers (VHSB). ‘Wij zijn deelnemer daarvan, omdat we ook toeleverancier zijn van hsb-bedrijven. In die hoedanigheid bemoei ik me regelmatig met het thema: meer hout in de bouw.’
In de ijskast
Eerst ging Brink, onderdeel van de Duitse holding Centrotec, in zee met een Berlijns architectenbureau. Dat had een prachtig ontwerp gemaakt, maar de uitwerking overschreed het beschikbare budget tweemaal. Dus gingen de plannen in de ijskast, totdat de Brink-directie in 2012 werd uitgenodigd voor de opening van de nieuwbouw van Intergas Verwarming, leverancier van HR-ketels in Coevorden. Hijmissen en collega’s waren onder de indruk en vroegen wie het gebouw had gerealiseerd en voor welk bedrag. Gezien het ontwerp, de hoogwaardige afwerking en de aantrekkelijke bouwprijs namen ze snel daarna contact op met Nieuwenhuis Bouwbedrijf in Rijssen, die dit project in bouwteam had gerealiseerd. Aan de hand van de gewenste vierkante meters, de functies van de beoogde nieuwbouw, de prestatie-eisen – bijvoorbeeld een thermische waarde van Rc = 5,0 m2.K/W – en een schetsje van de gevel maakte algemeen directeur Jacob Kolk samen met zijn ontwerper John ter Haar binnen drie weken een ontwerp. Kolk: ‘Dat hebben we bij Brink in Staphorst gepresenteerd. Er was nog een andere aannemer ingeschakeld. Beide plannen zijn getoetst door de eigen architect van de Duitse holding. Vanwege ontwerp en prijs ging de opdracht naar ons.’
Design & Build
Het bijzondere van Nieuwenhuis Bouwbedrijf is dat het een ontwikkelende aannemer is, die alle disciplines zelf in huis heeft. ‘De opdrachtgever kan echt alles aan ons overlaten,’ zegt Kolk. ‘In principe hoeven we na oplevering alleen de sleutel te overhandigen. Ongeveer 95 procent van onze klanten maakt hier gebruik van. Ook bij Brink ging het om een Design & Build-opdracht, maar tijdens het hele ontwerp- en bouwproces zijn ze er wel nauw bij betrokken geweest.’ Dat de gevel van het kantoor geheel met hout bekleed moest worden, was voor de aannemer uit Rijssen vrij nieuw. Voor een juiste houtkeuze deed ontwerper Ter Haar voorstellen, die samen met mensen van Brink bij referentieprojecten zijn bekeken.
Egaal vergrijsd
Zo bezochten ze een brede school in Bilthoven en een autobedrijf in Beilen, waar in beide gevallen FSC-gecertificeerd WaxedWood (Siberisch Lariks) van Foreco Dalfsen als gevelbekleding is toegepast: verduurzaamd en van een wasemulsie voorzien, wat enerzijds de houdbaarheid vergroot en anderzijds de werking met circa 80% vermindert. Ter Haar: ‘Die school is ongeveer zes jaar geleden gebouwd, het autobedrijf is drie jaar oud. Zo kon onze opdrachtgever zien hoe dat hout zich in de loop der jaren gedraagt en welke kleurverandering het ondergaat onder invloed van zon en regen. In beide gevallen zagen de gevels er nog uitstekend uit en was het oorspronkelijk groenbruine hout mooi egaal vergrijsd. Gezamenlijk hebben we toen besloten dit houtproduct toe te passen.’
Slagenlandschap
Kenmerkend voor Staphorst is het slagenlandschap, een landschap met een verkaveling in smalle banen. In het beeldkwaliteitsplan van de gemeente staat vermeld dat gebouwen haaks op deze slagen moeten staan. Volgens Ter Haar zou het nieuwe pand van Brink dan met de zijkant naar de A28 staan. ‘Wij vonden dat het parallel aan de snelweg moest komen, zodat het vanaf daar een blikvanger zou worden. Door het sterke ontwerp kregen we toestemming het gebouw toch op deze manier te situeren.’ Op de onderste bouwlaag, waarvan de gevels zijn bekleed met donkergrijze verticale metalen sandwichpanelen, torent op een deel daarvan het stoere houten kantoorgedeelte. De houten tweeverdiepingendoos loopt bij de hoofdingang door als een fors overstek, steunend op stalen v-kolommen.
Als vingers
De gevels van het kantoor zijn bekleed met onbehandelde verticale delen Siberisch Lariks WaxedWood (135 x 18 mm), met ertussen smalle naden. Op verdiepingshoogte steken ze als vingers in elkaar en geven zo elegant de verdieping aan. Aan de onderzijde van het overstek lopen de belijningen van de planken en de naden strak door met die van de gevels. De delen – in totaal 1.621 m2 gevel en 490 m2 plafond – zijn gemonteerd op hsb-elementen, waarin 50 m3 vuren is verwerkt en die op hun beurt zijn bevestigd op de staalconstructie. De elementen van 2 x 10,5 m, met een hoge isolatiewaarde, brandwerend- en luchtdichtheid, heeft Nieuwenhuis Bouwbedrijf zelf ontworpen en binnen de eigen holding door de prefab afdeling laten produceren.
Fijnbezaagde zichtzijde
De toepassing van het hout gebeurde in overleg met Foreco Houtconstructies. KlaasJan Swager, bij dit bedrijf verantwoordelijk voor de marketing en innovatie, vertelt dat een fijnbezaagde zichtzijde is geadviseerd. ‘Daardoor wordt de oppervlaktespanning van het hout verlaagd en ontstaan er minder defecten. We selecteren alleen hout dat minimaal voldoet aan kwaliteitsklasse B en dus vrijwel geen noesten en andere gebreken bevat. Om overmatige vervorming en scheurvorming te voorkomen, gebruiken we uit de stam voor gevelbekleding alleen de side boards en geen hout uit het hart dat onvoorspelbaarder is. Groot voordeel van Siberisch lariks is dat het een hoge natuurlijke duurzaamheid heeft, doordat de bomen relatief langzaam groeien in de koudere gebieden van herkomst. Daardoor is het minder kwetsbaar voor schimmels en insecten. Het hout heeft een DUBOkeur-certificaat. Dit pand heeft niet voor niets 3,5 ster gekregen volgens de GPR Gebouw-normering.’ In de vijf categorieën waren de scores: energie: 8,4; milieu:7,5; gezondheid: 8,8; gebruikskwaliteit: 9,2; toekomstwaarde: 7,8.
Vijftien jaar garantie
Voor de montage bracht Nieuwenhuis alle maatafwijkingen in kaart en stelde de definitieve maatvoering vast. Hierdoor zijn de aansluitingen van de gevelvlakken van kantoor en onderzijde overstek overal gelijk. De totale afwijking over het hele geveloppervlakte is maximaal 3 mm. Volgens Swager komt dit mede doordat Foreco alle hsb-elementen en planken zelf heeft gemonteerd. Door de hoge montagekwaliteit, waarbij een vast nagelpatroon werd toegepast, kon het bedrijf een onderhoudsvrije garantie bieden van vijftien jaar op de delen. Ontwerper Ter Haar wijst naar de metalen antracietkleurige kozijnen in de houten gevels. ‘Die hebben we zelf ontworpen en afgestemd op de handelsmaat van de planken. De aluminium waterslagen lopen achter de delen door en zijn in het patroon van de houten geveldelen opgesloten. Zo ontstaan geen waterstrepen op de gevel. Mede door de intensieve samenwerking met Foreco hebben we dit pand tot in detail perfect uitgewerkt.’
|
