De nieuwe fietsenstalling bijhet Centraal Station van Amsterdam is om veel redenen een technisch en esthetisch hoogstandje. De stalling bevindt zich in betonnen bakken die zijn afgezonken in het IJ. De binnenwanden zijn zowel horizontaal als verticaal gebogen. Een uitdaging voor de houten gevelafwerking.
Architectenbureau VerhoevenCS heeft het weer mooi weten te verzinnen. Een uitstekend idee, natuurlijk, om een geheel betonnen omgeving af te werken met natuurlijk materiaal, een lambrisering van grenenhouten lamellen met daarboven een bekleding van grenen in een grillstructuur. Maar houten latten zijn van nature recht, en de wandelementen waarop ze normaal (in dit geval door Derako) gemonteerd geleverd worden zijn dat ook. Dat verhoudt zich lastig tot de organische vormen van de binnenwanden en het plafond van de fietskelder.
‘In deze ‘ondergrondse’ fietsparking loopt alles rond, zowel horizontaal als verticaal’, vertelt Maurice Ligtvoet, projectleider bij Verwol, een bedrijf dat gespecialiseerd is in de engineering en montage van dit soort panelen. ‘Dat stelt speciale eisen aan de engineering en verwerking van de plafonds en wanden; want juist bij de verwerking van een natuurlijk product onder flauwe radii is precisie extra belangrijk.’ Derako maakte een technische vertaalslag van het ontwerp naar de massieve houten systemen en werkte een gedetailleerd legplan uit. Verwol werkte de bouwtechnische aspecten uit.
Massief houten plafond
In totaal is er voor de IJboulevard 3.700 vierkante meter massief houten Grill plafondsysteem en 200 vierkante meter Lineair wandsysteem geleverd. De FSC grenenhouten delen in het grill-systeem zijn 20 mm dik en 53 mm hoog met een tussenruimte van 55 mm. Terwijl de lineaire wand bestaat uit massieve lamellen van 15 mm dik en 92 mm breed. ‘De grill-panelen zijn allemaal recht, maar tijdens het uitwerken van dit project hebben we een aanpassing gedaan’, legt Tim Tolsma, Sales Manager van Derako International, uit. ‘De eindafstand van het hout naar de deuvel (het verbindingselement in de grill) bedraagt aan de binnenzijde 3 mm minder dan aan de buitenzijde van het paneel (451 mm). Daardoor richten de houten delen zich in horizontale richting naar de gebogen lijn van de hoofdconstructie. Zo kon op een natuurlijke wijze de kromming opvangen worden zonder hiervoor speciale waaierpanelen te produceren.’
Ook in verticale zin voegt het plafondsysteem zich naar de welvingen van het bouwkundige ontwerp. Alleen het witte spanplafond is waterpas. ‘Daarom diende het spanplafond tijdens de montage als ijkpunt voor het massief grenenhouten grill systeem dat onder een kleine hellingshoek naar de wand lopen. Vervolgens zorgen CNC-gefreesde gebogen grillpanelen voor een soepele overgang naar het lineaire wandsysteem.’ Deze zijn prefab voorbereid en geleverd voor een snelle en soepele montage.
Dubbel raster
Door de zwarte ophangconstructie vallen deze details optisch bijna weg. Maar tussen de lamellen door is nog een glimp te zien van het dubbele raster dat is gebruikt en de snelhangers waarmee het bovenste raster bevestigd is aan de constructie. Een klus die precisie vergt, want één dissonant en de ritmiek van het ontwerp wordt verstoord. Daarom zijn met behulp van een laser – vanuit het midden – de ophangpunten bepaald. Twee uitvoerders waren hier twee weken mee bezig.
